Kartuzja Kaszubska

"Niewiele chyba było w Polsce klasztorów, o których przeszłości posiadalibyśmy dziś jeszcze tak bogaty, niemal kompletny zestaw materiałów, jak o dziejach klasztoru kartuzów w Kartuzach. Co osobliwsza - w materiałach tych wybija się na plan pierwszy wielka liczba obrazujących szczegółowo gospodarkę klasztoru w jego latyfundiach, jakie posiadał na Kaszubach w okolicach Gdańska w ciągu czterech stuleci, od końca wieku XVII - od fundacji w 1382 roku po zabór dóbr przez króla pruskiego w roku 1772".
Paweł Antoni Czaplewski