Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego Część 3 Służba wojenna II Materiały do historii

Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939.
Reprinty: reprint wydania, [1938]. "Pierwsze ćwierćwiecze harcerstwa żeńskiego".

Działalności skautowej Sokoła w okresie wojennym nie można badać krok za krokiem, zarządzenie za zarządzeniem.
„Skaut“ nie wychodził przez pół roku, „Przewodnik Gimnastyczny Sokół“ przez przeszło dwa lata. Na tych więc urzędowych źródłach oprzeć się nie można. Pewne światło rzucają wypadki, pewną charakterystykę stosunków daje sprawozdanie Sokoła-Macierzy ogłoszone w r. 1918. Z odległości kilku lat i to takich lat, wypadki często inaczej się przedstawiają niż było w istocie.
Pewne jest, że zgodnie z poleceniem Sokoła, Związkowe Naczelnictwo Skautowe wydało skautom zakaz wstępowania do Legionów Polskich.) Udział sokołów i skautów w tworzącym się Legionie Wschodnim zakończył się rozsypką Legionu w Mszanie Dolnej.
Zarówno motywy zarządzenia jak i nader ciekawe fakty o opiekuńczej działalności Sokoła-Macierzy odsłania „Protokół XXII Zwyczajnego Zjazdu delegatów polskich gimnastycznych Towarzystw Sokolich w Małopolsce, odbytego dn. 9 listopada 1919 roku we Lwowie“.)
Sprawę skautingu referuje na Zjeździe dr. Panek, naczelny komendant skautowy. Według słów protokułu przemówienie jego miało brzmienie następujące:
„Skauting stał od początku na stanowisku uwydatnionym w „Rocie“ — front jego zatem zwrócony był przeciw Niemcom.
W r. 1914 była tendencja, aby drużyny skautowe połączyć z sokolemi jako wywiadowcze. Jednak komenda nie dopuściła do tego i w chwili, gdy inwazja rosyjska zalewała kraj coraz bardziej, rozwiązano drużyny skautowe w całej Galicji. Pozostały jedynie dwa centra życia skautowego: Kraków i Zakopane.