Odczepić się i inne wiersze

Siódma część Utworów zebranych Mirona Białoszewskiego

W tomie zostało zebranych ponad 250 utworów publikowanych za życia poety w latach 1976–1980.

Część początkową siódmego tomu stanowią teksty nazwane przez poetę Balladami rzeszowskimi późniejszymi. Artur Sandauer wyeliminował je z debiutanckich Obrotów rzeczy. Są to: Słone rozstaje, Ballada o miejscu odartego konia, Motowidła odrzykońskie,Dukla Amaliowa; wszystkie pochodzą z początku lat pięćdziesiątych. Tylko Dukla Amaliowa, mająca kilka wariantów, znajduje się tu w wersji z roku 1975. Tę część książki dopełnia homoerotyczny poemat podźwiękujący echami romantycznej ballady – Sen – z roku 1970.

Główny trzon tomu, części druga i trzecia, gromadzi utwory z lat 1975–1979, drukowane w tomie Odczepić się i kilku wyborach poezji opublikowanych do roku 1980. Są one plonem intensywnej działalności poetyckiej Białoszewskiego, która nastąpiła po latach niepisania wierszy, począwszy od 1975 roku, po przebytym zawale serca i decyzji o przeprowadzce do nowego mieszkania na prawym brzegu Wisły. Wstrząs zdrowotny i wstrząs przeniesienia się w otoczenie wielkich blokowisk przemieszanych z pustkowiem, zamieszkanie w małej kawalerce na wysokim piętrze, z widokiem na wielki, nieznany sobie dotychczas obszar nowego miasta, zmiana skali, dostrzeżenie gwałtownie zachodzących przemian cywilizacyjnych „Babilon-City” – spowodowały gwałtowny wybuch twórczej inspiracji. Poetycki dziennik Białoszewskiego zawiera codzienne udręki życia w mrówkowcu („to mieszkanie potrafi być natchnione”), „numerowana cela pustelnika” sprzyja życiu wewnętrznemu, medytacjom. Umożliwia powstanie po raz kolejny nowego własnego świata poezji.

Teraz przyszedł chyba czas na powtórne odkrycie i docenienie go, jak doceniona została jego prozatorska wersja – Chamowo(2009), choć wcześniej sam autor zrezygnował z publikacji tej prozy.